Bỏng là một tổn thương trên da hoặc các mô khác của cơ thể do nhiệt hoặc bức xạ nhiệt, phóng xạ, điện hoặc hóa chất. Bỏng nhiệt xảy ra khi các tế bào da hoặc mô bị phá hủy bởi dung dịch nóng, đồ vật nóng hoặc lửa.
Bỏng là một nguyên nhân hàng đầu của bệnh tật, bao gồm nằm viện dài ngày, tàn phế dẫn đến kỳ thị, hắt hủi. Những chi phí gián tiếp như mất tiền lương, chăm sóc dài ngày, chấn thương thân thể và tinh thần, sự chăm sóc của thân nhân... cũng ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế - xã hội.
Những người dễ bị tại nạn bỏng
Phụ nữ dễ bị bỏng hơn nam giới. Ngoài phụ nữ, trẻ em cũng là nhóm đối tượng rất dễ bị bỏng.
Cách phòng ngừa tai nạn bỏng
WHO cũng đưa ra các khuyến nghị cho cá nhân, cộng đồng và các nhân viên y tế nhằm làm giảm nguy cơ bị tai nạn bỏng như sau:
- Rào chắn bếp lửa và không để lửa cháy bốc cao trong nhà.
- Khuyến khích dùng bếp lò an toàn và sử dụng nhiên liệu ít gây nguy hiểm, cũng như hướng dẫn người dân ăn mặc gọn gàng khi nấu bếp, sử dụng tạp dề chống cháy khi nấu bếp bằng bếp lò hoặc bếp dầu.
- Áp dụng các biện pháp an toàn trong thiết kế và sử dụng vật liệu gia dụng.
- Cải tiến bếp lò, xây bếp chắc chắn, tránh không để trẻ em có thể đến gần bếp lửa.
- Tránh để vòi nước nóng ở mức quá nóng.
- Tăng cường hướng dẫn người dân các biện pháp phòng cháy, sử dụng máy phát hiện khói, bình xịt chống cháy, cũng như hệ thống phát hiện cháy nổ trong gia đình.
- Tăng cường hướng dẫn và thực hiện các biện pháp an toàn trong sản xuất, sử dụng vải chống cháy.
- Không hút thuốc lá trong phòng ngủ và khuyến khích sử dụng bật lửa an toàn với trẻ em.
- Cải thiện việc điều trị động kinh, đặc biệt ở các nước đang phát triển.
- Khuyến khích phát triển các hệ thống điều trị bỏng, bao gồm cả việc đào tạo nhân viên y tế trong việc ưu tiên điều trị thích hợp và quản lý bệnh nhân bỏng.
Cấp cứu bỏng
*Nên:
- Cởi bỏ bớt quần áo nạn nhân để tránh làm bỏng nặng hơn và rửa vết bỏng.
- Làm mát vết bỏng bằng cách mở vòi nước chảy chầm chậm lên vết bỏng.
- Trong trường hợp bỏng lửa, cần dập lửa bằng cách cho nạn nhân lăn tròn trên đất hoặc phủ chăn, dùng nước hay các phương tiện chữa cháy để dập lửa.
- Trong trường hợp bỏng hóa chất, cần làm sạch hoặc làm loãng bớt hóa chất bằng cách rửa vết bỏng với nhiều nước sạch.
- Băng nhẹ vết bỏng bằng băng gạc sạch và chuyển đến cơ sở y tế gần nhất.
* Không nên:
- Không tiến hành cấp cứu cho nạn nhân nếu chưa đảm bảo an toàn: ngắt cầu dao điện, đi găng tay cao su để phòng người cứu hộ bị bỏng hóa chất...
- Không đắp thuốc mỡ, nghệ... lên vết bỏng.
- Không đắp đá lên vì có thể làm tổn thương sâu thêm.
- Tránh làm mát bằng nước quá lâu vì có thể gây hạ thân nhiệt.
- Không làm trợt vỡ nốt phỏng cho đến khi đã bôi kháng sinh tại chỗ.
- Không bôi đắp bất kỳ thứ gì lên vết bỏng vì có thể gây nhiễm trùng.
- Tránh bôi thuốc lên vết bỏng nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Trên đây là một số dấu hiệu và cách phòng ngừa tai nạn bỏng.